WHO kêu gọi ngăn chặn dịch đậu mùa khỉ trở thành đại dịch thứ 2 sau Covid-19

Phòng xét nghiệm virus đậu mùa khỉ ở Chennai, Ấn Độ, ngày 28.7.2022. Ảnh: AFP

Nâng cao nhận thức để ngăn chặn đậu mùa khỉ lây lan

Theo số liệu do WHO công bố, tính đến ngày 31.7, đã có hơn 22.000 ca đậu mùa khỉ được ghi nhận ở gần 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới kể từ khi dịch bùng phát bên ngoài Châu Phi hồi tháng 5 tới nay. Trước đó, ngày 22.7, con số này mới chỉ là 16.000 ca trên toàn thế giới. Ngày 23.7 vừa qua, WHO đã tuyên bố đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu.

Phát ngôn viên WHO Margaret Harris trích dẫn số lượng ca mắc bệnh đậu mùa khỉ ngày càng tăng nhằm kêu gọi nâng cao nhận thức của thế giới để ngăn chặn căn bệnh này. Bà Harris cho biết, lý do chính đằng sau việc WHO tuyên bố đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu, thực chất là nhằm kêu gọi các nước cùng nhau hợp tác. Hiện tại, các quốc gia khác nhau có những cách làm khác nhau. Chẳng hạn, các nước chưa có bất kỳ trường hợp đậu mùa khỉ nào được WHO xếp vào Loại 1. Tuy nhiên, theo bà Harris, các nước này cần chuẩn bị sẵn sàng các cơ chế cải thiện việc giám sát, phát hiện sớm các ca bệnh, đảm bảo phòng thí nghiệm có sinh phẩm xét nghiệm, thực hiện các xét nghiệm PCR trong trường hợp cần thiết, đảm bảo nhân viên y tế và nhân viên điều dưỡng được đào tạo tốt và hiểu cách đối phó với những trường hợp mắc đậu mùa khỉ, cũng như cách phát hiện bệnh.

Phát ngôn viên của WHO khuyến cáo, điều thực sự quan trọng là truyền thông với cộng đồng, giúp cộng đồng hiểu rằng đây là căn bệnh có thể kiểm soát được và có thể kiểm soát tốt nhất nếu phát hiện sớm và được chăm sóc y tế kịp thời.

Bà Harris cho rằng cộng đồng quốc tế nên làm việc cùng nhau để ngăn chặn đậu mùa phát triển thành đại dịch toàn cầu như COVID-19. Virus đậu mùa khỉ rất khác với COVID-19. Đậu mùa khỉ lây lan qua tiếp xúc với nốt tổn thương, dịch tiết hô hấp, các mô bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm trùng… trong khi COVID-19 lây nhiễm nhiều hơn trong không khí, khiến một người có khả năng lây trong đám đông hoặc trong môi trường có hệ thống thông gió kém...

Người phát ngôn WHO cũng đưa ra một số gợi ý, với tư cách cá nhân, về cách tránh bị nhiễm virus đậu mùa khỉ. Theo đó, cách tốt nhất là tìm kiếm thông tin, tìm hiểu về đậu mùa khỉ, hiểu về những gì cần tìm, nhưng không cần hoảng sợ. Hầu hết mọi người sẽ không bị nhiễm virus đậu mùa khỉ. Bà Harris cũng khuyến cáo không nên kỳ thị những người trong nhóm cụ thể hiện đang bị nhiễm bệnh (ám chỉ nhóm người đồng tính nam). Nếu bị kỳ thị, nhóm người bệnh này có thể sẽ không tìm kiếm trợ giúp y tế, hoặc không báo cáo các ca mắc mới.

Diễn biến đậu mùa khỉ trên thế giới

Ngày 30.7, bà Catherine Smallwood, quan chức cấp cao Văn phòng Châu Âu của WHO cảnh báo, số ca tử vong vì bệnh đậu mùa khỉ sẽ gia tăng sau khi ghi nhận những ca tử vong đầu tiên bên ngoài Châu Phi.

Ngày 29.7, Tây Ban Nha và Brazil là những quốc gia đầu tiên bên ngoài Châu Phi ghi nhận những ca tử vong vì bệnh đậu mùa khỉ. Ngày 30.7, Tây Ban Nha tiếp tục ghi nhận ca tử vong thứ 2 vì bệnh này. Nhà chức trách Tây Ban Nha không nêu nguyên nhân cụ thể của các ca tử vong này trong khi chờ kết quả khám nghiệm tử thi, nhưng giới chức Brazil cho biết, ca tử vong ở nước này có các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Theo bà Smallwood, mục tiêu hiện nay là cần ngăn chặn đà lây lan nhanh chóng ở Châu Âu và chấm dứt đợt bùng phát hiện tại.

Mỹ đang là nước có số ca đậu mùa khỉ đứng đầu thế giới với gần 5.000 ca tính đến ngày 30.7. Ngày 29.7, Thống đốc bang New York Kathy Hochul đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về đậu mùa khỉ ở bang này - bang ghi nhận ít nhất 1.345 ca, cao nhất nước Mỹ.

Ở Đông Nam Á, Philippines là nước tiếp theo phát hiện ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên từ một công dân vừa trở về từ nước ngoài. Bệnh nhân đậu mùa khỉ đầu tiên ở Philippines có 10 người tiếp xúc gần, trong đó có 3 thành viên trong gia đình. Tất cả các ca tiếp xúc đều không xuất hiện bất kỳ triệu chứng đậu mùa khỉ nào nhưng vẫn đang được cách ly. Trước Philippines, ở Đông Nam Á có Thái Lan, Singapore... đã công bố phát hiện có ca bệnh đậu mùa khỉ.