Nhiễm liên cầu khuẩn lợn không chỉ bởi tiết canh

Viêm màng não do liên cầu khuẩn lợn

Thời gian gần đây, mặc dù đã được cảnh báo trên các phương tiện thông tin truyền thông, nhưng nhiều bệnh viện trên địa bàn Hà Nội vẫn tiếp nhận các ca bệnh nguy kịch tính mạng do bệnh liên cầu khuẩn lợn. Điển hình như tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận và điều trị cho một nữ bệnh nhân (59 tuổi, ở Hà Nội) nhiễm liên cầu khuẩn lợn sau khi ăn lòng lợn. Theo đó, bệnh nhân được chuyển đến Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương trong tình trạng thở ô xy mask 15l/ph. Bệnh nhân thở gắng sức, sau đó phải chuyển sang thở ô xy lưu lượng cao (HFNC).

Bệnh nhân xuất hiện mảng tím đen trên da toàn thân và vùng mặt do bệnh liên cầu khuẩn lợn.

Qua khai thác các bác sĩ cho biết, trước đó 4 ngày, bệnh nhân và gia đình có ăn lòng lợn (không ăn tiết canh). Những người xung quanh không ai mắc triệu chứng tương tự. Sau khi ăn lòng lợn một ngày, bệnh nhân xuất hiện sốt cao, liên tục rét run, kèm đi ngoài phân lỏng 5 lần/ngày, buồn nôn, nôn ra thức ăn, đau đầu âm ỉ, đau mỏi toàn thân. Sang ngày thứ hai, bệnh nhân xuất hiện mảng tím đen trên da toàn thân và vùng mặt. Sau đó, bệnh nhân được gia đình đưa đến cơ sở y tế trong tình trạng lơ mơ, huyết áp tụt, tổn thương da dạng ban tím toàn thân.

Bệnh nhân được xét nghiệm khí máu toan chuyển hoá nặng, được thở ô xy kính/mask, lọc máu liên tục. Kết quả xét nghiệm cấy máu và dịch não tủy cho thấy, bệnh nhân dương tính với vi khuẩn Streptococcussuis gây liên cầu lợn. Bệnh nhân được chẩn đoán, sốc nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn huyết có viêm màng não do Streptococcussuis gây suy hô hấp, tình trạng bệnh cải thiện chậm. Sau khi được chăm sóc và điều trị tích cực tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, hiện tình trạng sức khỏe của nữ bệnh nhân đã được cải thiện.

Tương tự, tại Khoa Bệnh lây đường hô hấp và Hồi sức truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 gần đây tiếp nhận nhiều bệnh nhân mắc liên cầu khuẩn lợn nhập viện trong tình trạng rất nặng và nguy kịch, đe dọa tính mạng. Theo bác sĩ Trương Ngọc Nam, Khoa Bệnh lây đường hô hấp và Hồi sức truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội: Khoa tiếp nhận bệnh nhân M.T, 45 tuổi, vào viện ngày thứ 3 của bệnh với biểu hiện đau bụng quanh rốn, buồn nôn và nôn, đi ngoài phân lỏng nhiều lần (khoảng 10 lần/ngày) kèm theo sốt cao liên tục 39-40 độ C, có gai rét, có cơn rét run, hoa mắt chóng mặt. Bệnh nhân được người nhà đưa đến cấp cứu trong tình trạng huyết áp tụt, sốc nhiễm khuẩn, viêm cơ tim, suy gan, suy thận và rối loạn đông máu nặng.

"Các xét nghiệm khẳng định bệnh nhân bị nhiễm liên cầu khuẩn lợn. Khai thác tiền sử trước đó, bệnh nhân có ăn tiết canh và thịt lợn. Nhờ được chẩn đoán, điều trị sớm, đúng và tích cực ngay từ khi vào viện bằng kháng sinh, hỗ trợ hô hấp, hỗ trợ tuần hoàn, lọc máu liên tục, truyền huyết tương, khối tiểu cầu và các biện pháp điều trị tích cực khác, bệnh nhân đã thoát khỏi tử thần, khỏi bệnh và ra viện sau 21 ngày điều trị tại bệnh viện", bác sĩ Nam cho hay.

Hạn chế thói quen ăn đồ tái, sống

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Thế, Phó Chủ nhiệm Khoa Bệnh lây đường hô hấp và Hồi sức truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, bệnh liên cầu khuẩn lợn do một loại vi khuẩn có tên là liên cầu khuẩn lợn, tên khoa học là Streptococcus suis gây ra. Đây là loại bệnh truyền nhiễm của động vật lây cho người. Vi khuẩn gây bệnh chủ yếu cho lợn (lợn nhà, lợn rừng), nhưng cũng có thể lây truyền và gây bệnh cho người. Nguồn bệnh chủ yếu là lợn bị bệnh và lợn mang vi khuẩn không triệu chứng. Chưa có bằng chứng bệnh lây từ người sang người.

Người bị nhiễm liên cầu khuẩn lợn và mắc bệnh chủ yếu là do tiếp xúc trực tiếp với lợn bị bệnh, lợn mang vi khuẩn gây bệnh, các chất tiết của lợn bị bệnh (phân, nước tiểu) hoặc do ăn các sản phẩm chế biến từ thịt lợn bị bệnh chưa được nấu chín như tiết canh lợn, ăn thịt sống, thịt tái, nem, thịt nấu chưa chín kỹ. Như vậy, những người dễ bị mắc bệnh là những người chăn nuôi lợn, người giết mổ lợn, người chế biến thịt lợn sống, người có thói quen ăn tiết canh lợn, thịt lợn sống, thịt lợn tái, thịt lợn chưa nấu kỹ, nem thịt lợn tái.

Theo bác sĩ thời gian ủ bệnh viêm cầu khuẩn lợn (từ khi phơi nhiễm đến khi phát bệnh) thông thường từ vài giờ đến 3 ngày, nhưng cũng có thể lâu hơn, kéo dài đến 7-10 ngày. Các biểu hiện chính của bệnh là: Sốt cao, có những cơn rét run; nôn và buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy; đau đầu dữ dội.Bệnh thường diễn biến nhanh và nặng với các bệnh cảnh rối loạn tiêu hóa, nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não; trường hợp nguy kịch là sốc nhiễm khuẩn, suy đa phủ tạng, xuất huyết toàn thân nặng dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện, cấp cứu, điều trị kịp thời.

Khi phát hiện một trong những triệu chứng trên, nhất là ở những người có tiền sử tiếp xúc thường xuyên với lợn hoặc ăn tiết canh, thịt lợn thì cần khẩn trương đưa người bệnh đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế. Để tránh mắc bệnh, bác sĩ Thế khuyến cáo, những người chăn nuôi và giết mổ, chế biến thịt lợn cần nghiêm chỉnh chấp hành và thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh chăn nuôi, vệ sinh chuồng trại, vệ sinh khi tiếp xúc, giết mổ, chế biến thịt lợn, như mặc quần áo bảo hộ, đi ủng, đeo găng tay; thường xuyên phun khử khuẩn chuồng trại, nơi giết mổ.

"Người dân tuyệt đối không giết mổ, không ăn thịt lợn bệnh, lợn chết. Lợn bệnh, lợn chết phải được tiêu hủy, chôn, phun thuốc khử trùng đúng cách theo quy định. Nên lựa chọn mua thịt lợn đã qua kiểm định của cơ quan thú y", bác sĩ Thế nhấn mạnh. Bên cạnh đó, mọi người cần đeo găng tay khi chế biến sản phẩm sống từ lợn, nhất là khi có vết thương ở tay; rửa sạch tay bằng xà phòng sau khi chế biến các sản phẩm từ lợn; dùng riêng các dụng cụ chế biến thịt sống và thịt chín; luôn ăn thức ăn nấu chín, hợp vệ sinh. Tuyệt đối không ăn tiết canh lợn, thịt lợn sống, thịt lợn tái chưa nấu chín kỹ.