Ra đồng trong một buổi sáng, bà Lê Thị Hòa (ở thôn Lồng Lộng, xã Thuần Thiện, Can Lộc) thu hoạch được 20 kg hành ống, với giá nhập cho thương lái tại chỗ 50 ngàn đồng/kg, bà thu về 1 triệu đồng.
Bà Hòa phấn khởi cho biết: “Nếu năm ngoái cũng chừng này, chúng tôi chỉ thu về 260 - 350 ngàn đồng thì năm nay được gấp 3-4 lần. Giá hành lá tăng cao, chúng tôi rất phấn khởi, ngày nào cũng muốn ra đồng”.
Gia đình bà Hòa làm 1 sào hành ống, bắt đầu vụ mới từ tháng 9 lại nay thu hoạch khoảng 5 tạ. Với giá bán dao động từ 40.000 - 50.000 ngàn đồng/kg, bà Hòa thu về khoảng 20-25 triệu đồng.
Hành lá được giá tuy nhiên, số người có ruộng hành có thể thu hoạch khá thường xuyên như bà Lê Thị Hòa không nhiều.
Bà Lê Thị Niêm (thôn Lồng Lộng, Thuần Thiện) bày tỏ: “Năm nay, thời tiết không thuận lợi, chăm bón mãi hành cũng không tốt như mọi năm, nên tiếc cũng đành chịu”.
Bà Niêm trồng hơn 1 sào hành ống. Thời điểm này những năm trước, mỗi ngày bà thu hoạch được từ 20 - 50 kg hành tươi để bán nhưng năm nay, 4- 5 ngày mới tỉa bán được số lượng đó.
Bên cạnh hành ống, hành tăm thu hoạch cả lá và rễ thời điểm này cũng được thương lái nhập tại chỗ 40 ngàn đồng/kg, cao gấp 3-4 lần cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, nhiều nông dân muốn thu hoạch đem bán cũng đành chịu, vì hành phát triển chậm, cây chưa đạt tiêu chuẩn.
Chị Nguyễn Thị Hồng (thôn Thiên Hương, xã Thiên Lộc) cho biết: “Gia đình tôi trồng 2 sào hành tăm. Thời điểm này năm ngoái khi vào thu hoạch, cây hành đã cao gần 40 cm, cây đẻ nhánh nhiều và đã có củ nhưng năm nay, cây chỉ mới được khoảng 25 cm, nhánh ít, chưa có củ... Vì vậy, chúng tôi đang tích cực chăm sóc để có thể thu hoạch sau 1 tuần nữa”.
Là thương lái thu mua hành để phân phối ra thị trường trong và ngoài tỉnh nhiều năm nay, ông Nguyễn Văn Dung (thôn Cứu Quốc, xã Thuần Thiện, Can Lộc) cho biết: “Chúng tôi chuyên thu mua hành của bà con 3 xã Thiên Lộc, Thuần Thiện và Vượng Lộc.
Tuy nhiên, chưa năm nào sản lượng giảm mạnh như năm nay. Những năm trước, thời điểm này, mỗi ngày chúng tôi thu mua được 3-4 tấn hành lá nhưng năm nay, số lượng chỉ đạt khoảng 1-1,2 tấn/ ngày. Thực trạng này cũng góp phần khiến giá hành lá năm nay tăng gấp 3-4 lần so với cùng kỳ những năm trước”.
Nói về lý do năng suất, sản lượng hành đầu vụ sụt giảm, ông Phan Cao Kỳ - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Can Lộc cho biết: “Nguyên nhân đầu tiên là do bước vào vụ sản xuất hành năm nay, thời tiết không thuận lợi. Thời điểm gieo trồng gặp nhiều đợt mưa khiến lớp áo phủ luống bị trôi, hành nẩy mầm chậm và kém phát triển.
Mặt khác, đợt đầu tháng 10 vừa qua, ảnh hưởng bão số 5 gây mưa lớn nhiều ngày đã khiến quá trình sinh trưởng của cây hành chậm lại... Bên cạnh đó, diện tích canh tác hành năm nay cũng giảm hơn so với những năm trước khoảng 30 ha. Để cải thiện tình hình, chúng tôi đang chỉ đạo các địa phương tuyên truyền bà con tích cực chăm sóc bằng cách xới đất quanh gốc, bón các loại phân đạm, phân hữu cơ để kích thích cây tăng trưởng”.
Nhiều năm nay, cây hành, trong đó chủ yếu là hành tăm được xem là cây trồng chủ lực của Can Lộc, tập trung tại 3 xã Thiên Lộc, Vượng Lộc và Thuần Thiện với diện tích trên 200 ha.
Do phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu, cây hành đã mang về thu nhập cho nông dân trồng hành khoảng 300 triệu đồng/ha, gấp 4-5 lần so với trồng lúa trên một đơn vị diện tích. Cùng với nhiều chính sách đã triển khai, hiện nay, huyện Can Lộc cũng đang có chủ trương khuyến khích người dân mở rộng diện tích canh tác cây trồng chủ lực này trong thời gian tới.