Sôi động gạo ra chợ Tết 

Một DN thực hiện chương trình mang gạo ngon ngày Tết đến với mọi nhà. Ảnh: HTP

Chợ gạo buổi sớm

Vào những ngày giáp Tết chừng hơn mười ngày, khắp các cửa hàng bán lẻ chợ nội địa đã "chốt sổ" số lượng đặt hàng gạo thơm ngon đóng túi. Một số doanh nghiệp (DN) sản xuất cung ứng gạo nội địa, cho biết đã chuẩn bị nguồn hàng từ cuối vụ lúa thu đông và lúa đông xuân sớm ở vùng lúa - tôm ven biển ÐBSCL. Qua diễn biến đà thăng tiến thị trường lúa gạo thế giới cả năm qua đã tạo cơ hội tốt cho các nước có thế mạnh xuất khẩu (XK) gạo. Trong đó, gạo Việt chứng tỏ vị thế trên thương trường đầy sôi động, giá cả giao dịch tăng cao đến cuối năm.

Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Công nghệ cao Trung An điểm lại thế mạnh thành công trong việc chọn tạo các giống lúa nâng cao phẩm chất gạo XK, tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Hơn nữa khi lúa bán được giá tốt, nông dân chăm sóc lúa chất lượng tốt hơn, mức lời thu khá hơn. Một số loại gạo từ các giống lúa OM4900, Nàng Hoa 9, Ðài Thơm 8, Jasmine 85… giao dịch XK đều tăng giá cao hơn. Ðặc biệt, một số giống lúa thơm ST24, ST25, Ðài Thơm 8 được thị trường ưa chuộng, giá xuất trên mức 1.000-1.200 USD/tấn. Gạo ST25 nhãn Hoàng Ðế của Trung An bán sang một số nước EU tại Ðức, Pháp đạt mức giá cao nhất.

Thị trường gạo XK tác động trực tiếp đến tiêu thụ lúa gạo nội địa, nhất là vùng sản xuất lúa gạo hàng hóa lớn nhất cả nước. Từ sau vụ đông xuân khi Ấn Ðộ tạm dừng XK gạo, gạo Việt và gạo Thái được xem có nguồn cung lớn và có giá cả cạnh tranh. Do vậy, trước đầu mỗi vụ thu hoạch lúa luôn biến động giá cao. Do đó, khiến có lúc giới thương lái và DN thận trọng trước dự báo nhu cầu vẫn còn tăng và độ chênh lệch giá lúa gạo trong nước với mức cao so với giá gạo thế giới.

Một DN liên kết sản xuất cánh đồng lớn lúa - tôm ở huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang vừa cho hay, lúa đông xuân (2023-2024) thu hoạch sớm bị vỡ hợp đồng khoảng 1.000ha, vì thương lái bên ngoài gạ giá mua cao hơn mức DN đề xuất thu mua. Tính ra mức bình quân cao hơn 1.000 đồng/kg so với vụ lúa đông xuân cùng kỳ năm ngoái. Ðó là một trong những nguyên do vì sao giá gạo thơm nội địa bán làm quà Tết nhảy vượt trên mức 30.000 đồng/kg. Cùng lúc này các DN chuyên doanh hàng gạo XK thừa nhận mảng kinh doanh gạo nội địa vào dịp Tết hiệu quả không lỡ mất cơ hội. Vì riêng loại gạo thơm luôn bán được giá cao hơn so với giá gạo XK.

Ðón Tết Giáp Thìn 2024 chợ gạo thu hút nhiều DN trong vùng. Trong hơn 2 tuần đầu tháng Chạp (từ 11 đến 25-1-2024) một số DN đã tung ra thị trường, chào hàng sản phẩm gạo thơm đặc sản đóng túi với nhiều nhãn hàng, đa dạng các loại gạo ngon dinh dưỡng, gạo hữu cơ, gạo sạch vùng lúa - tôm. Ða số sản phẩm được làm mới mẫu mã bao bì. Vượt trội với danh tiếng gạo ST25 với 2 lần đạt giải gạo ngon nhất thế giới tăng lực hấp dẫn. Nhãn hàng Gạo Ông Cua và một số nhãn hiệu của các DN khác đã chọn nguồn nguyên liệu từ giống lúa này.

Tuy nhiên, cuộc đua hàng làm quà biếu Tết gần như "đóng khung" chỉ trong 2 tuần khi các đơn vị đặt mua làm quà Tết cho công nhân viên chốt sớm đủ số lượng. Còn hàng gạo thơm đóng túi vận chuyển theo tàu hỏa đi các tỉnh phía Bắc cũng không nhận trễ hơn vào những ngày giáp Tết cận kề.

Giải mã hạ nhiệt?

Ở vựa lúa gạo miền Tây chuyện nhà nông dành gạo ngon ăn 3 ngày Tết vẫn còn dư vị lưu truyền. Hồi từ thời ông bà xưa trồng lúa mùa, tháng Chạp mùa gặt trải dài ra Giêng. Nhà nào dù nghèo đến mấy cũng lo đủ đầy khạp gạo trước Tết như một phông tục cầu mong sang năm mới ấm no. Ngẫm ra ăn Tết thời nay cũng không khác xa là mấy, gạo ăn Tết đã nhẹ gánh lo và còn có thêm lựa chọn "Gạo ngon, Cơm thơm" đủ dư dành tới sau Tết, ra Giêng.

Do ảnh hưởng tình hình kinh tế thế giới biến động, mặc dù dự liệu mức tiêu dùng trong nước giảm nhưng mặt hàng gạo vẫn tiêu thụ ổn định với giá tốt trong suốt năm qua. Theo các DN cung ứng bán gạo Tết, tuy đã chốt số lượng sớm trước Tết 2 tuần nhưng vẫn đạt mức doanh số và số lượng tiêu thụ tương đương chợ Tết 2023. Ngoại trừ điểm khác biệt là thị trường có sự dịch chuyển. Mặt hàng gạo cao cấp theo kênh siêu thị bán ra chậm, yếu hơn so với hệ thống phân phối qua kênh bán lẻ và các đơn vị đặt mua số lượng nhiều làm quà. Do vậy thời điểm này, giá lúa gạo trong vùng có biểu hiện hạ nhiệt.

Một DN thực hiện chương trình mang gạo ngon ngày Tết đến với mọi nhà. Ảnh: HTP

Ông Huỳnh Trí Phương, Giám đốc Công ty Gạo Lúa - Tôm ở An Giang, nói: "Năm nay nhắm vào cung ứng hàng gạo đón Tết với "Combo Tinh Hoa Hội Tụ" gồm 3 loại gạo chất lượng, giàu dinh dưỡng tốt cho sức khỏe: Gạo ST Tím hữu cơ; Gạo ST25 "Ngon nhất thế giới" và Gạo ST Ðỏ giàu sắt sinh học, giúp hỗ trợ tăng sức đề kháng… Sau khi sơ kết mùa hàng bán gạo Tết năm nay đạt kế hoạch như kỳ vọng, ông Phương cho rằng xu hướng gạo ngon, gạo hữu cơ và giàu dinh dưỡng sẽ còn tiếp tục đà tăng cao trong những năm tới.

Trong khi đó, có DN đối chiếu tình hình biến động và sức hút ST25 dẫn đầu Top đầu gạo thơm tại thị trường nội địa, lý giải: Diễn biến 3 tháng cuối năm 2023 giá lúa các giống khác tăng liên tục, trong khi lúc đó gạo ST24, ST25 tăng ít hoặc không tăng nhiều. Ðến mùa lúa mới đông xuân sớm (2023-2024) vùng ven biển làm hàng gạo Tết, gạo ST25 tăng giá mạnh thêm 5.000-7.000 đồng/kg là do diện tích gieo trồng vùng lúa - tôm thu hoạch chỉ khoảng 60%, nguồn cung lúa nguyên liệu giảm. Mặt khác, thị trường lúa gạo biến động mạnh khiến dân thương lái và DN càng gặp khó trong kinh doanh. Ðơn cử, giá lúa ST25 vụ đông xuân thu hoạch sớm vùng lúa - tôm chỉ trong thời gian ngắn tăng vọt từ 8.000 đồng/kg lên cao điểm 12.000 đồng/kg. Ðến cận ngày giáp Tết khi thương lái và DN tạm ngưng thu mua, giá lúa hạ nhiệt, giảm còn 9.800 đồng/kg. Từ nay tới sau Tết, ra Giêng lúa đông xuân bắt đầu thu hoạch rộ, trông vào thị trường gạo XK sẽ khó đoán trước ẩn số, nếu một khi Ấn Ðộ tháo dỡ lệnh cấm xuất cảng và tái xuất gạo trở lại.

HỮU ÐỨC