Sau sáp nhập hành chính, nông thôn mới Lâm Đồng thích ứng ra sao?

Thách thức mới trong xây dựng NTM

Sau khi sáp nhập và tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, Lâm Đồng đã nhanh chóng kiện toàn bộ máy điều hành các chương trình mục tiêu quốc gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy quá trình chuyển tiếp ban đầu không tránh khỏi những lúng túng. Việc sáp nhập đơn vị hành chính khiến nhiều cán bộ phụ trách chương trình NTM phải thay đổi vị trí công tác hoặc nghỉ chế độ. Cán bộ mới cần thời gian làm quen, nghiên cứu nội dung, quy trình triển khai, dẫn đến tiến độ chỉ đạo, điều hành có thời điểm bị gián đoạn.

Bà Phạm Thị Phượng - Bí thư Đảng ủy xã Tuy Đức cho biết, xã đang phải đối mặt với nhiều thách thức mà trước đây mỗi xã thành phần đều đã “gánh nặng” riêng. Xã Tuy Đức là địa phương biên giới có địa bàn rộng, dân cư phân tán, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ cao. “Hạ tầng giao thông, trường học, trạm y tế nhiều nơi xuống cấp, trong khi nhu cầu của người dân ngày càng lớn. Địa bàn xa, thôn cách trung tâm hàng chục km khiến việc triển khai tiêu chí NTM và vận động người dân gặp nhiều khó khăn”, bà Phượng nói.

Bà Phượng cho biết, sau sáp nhập, xã phải rà soát lại toàn bộ công trình và hồ sơ NTM của cả các xã cũ, khối lượng công việc lớn, trong khi cán bộ mới cần thời gian làm quen. Bên cạnh đó, công tác tiếp nhận công trình, dự án, nguồn vốn đầu tư từ các xã cũ về xã mới cũng cần hoàn thiện thủ tục pháp lý, tạo ra “độ trễ” nhất định trong quá trình giải ngân. Dù vậy, chính quyền các cấp đã chủ động tháo gỡ từng bước, bảo đảm chương trình không bị gián đoạn, nhất là các hạng mục hạ tầng dân sinh, giao thông, trường học và môi trường.

Năm 2025, tổng kế hoạch vốn ngân sách nhà nước thực hiện chương trình NTM trên địa bàn tỉnh đạt 939,5 tỷ đồng, giải ngân đạt gần 85% kế hoạch. Nguồn lực đầu tư được ưu tiên cho vùng khó khăn, đặc biệt là các xã vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các khu vực. Bên cạnh ngân sách nhà nước, Lâm Đồng còn huy động vốn tín dụng, doanh nghiệp và người dân tham gia đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, chỉnh trang nông thôn, giữ vững tiêu chí văn hóa, môi trường. Theo UBND tỉnh, toàn tỉnh hiện có 80/103 xã đạt chuẩn NTM, trong đó 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 1 xã đạt kiểu mẫu.

Hướng tới NTM nâng cao

Bước sang giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh xác định 8 xã nhóm 1, 71 xã nhóm 2 và 24 xã nhóm 3 để tập trung nguồn lực thực hiện. Trọng tâm chuyển từ “tăng số lượng xã đạt chuẩn” sang “nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt”. Các địa phương sẽ tiếp tục duy trì các tiêu chí và đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý, dịch vụ công. Đặc biệt, tỉnh khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; phát huy vai trò chủ thể người dân trong mọi khâu của chương trình từ lập kế hoạch, thực hiện đến giám sát, bảo đảm sự đồng thuận và bền vững.

Sau sáp nhập hành chính, Lâm Đồng đứng trước cơ hội lớn để phát huy lợi thế tổng hợp các nguồn lực. Chương trình NTM trong bối cảnh mới không chỉ là xây dựng hạ tầng, mà còn là động lực tái cơ cấu nông nghiệp, thúc đẩy liên kết vùng và phát triển bền vững.

Bằng sự thích ứng linh hoạt, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sức dân, NTM Lâm Đồng đang chứng minh khả năng vượt qua thử thách, duy trì đà tăng trưởng và bước vào giai đoạn phát triển vùng nông thôn xanh, thông minh và đáng sống.