Theo bà con trồng hành tím ở các xã Nhơn Hải và Thanh Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận, nếu xuống giống cây hành tím vào vụ mùa gió bấc hằng năm (từ tháng 9-12 âm lịch), phải chăm sóc đến 3 tháng mới thu hoạch. Còn trồng hành tím vụ mùa gió nam (từ tháng 5 đến tháng 7 âm lịch), thời gian chăm sóc chỉ 45 ngày là thu hoạch.
Niềm vui lớn của nông dân các xã Nhơn Hải, Thanh Hải trong vụ nam năm nay là năng suất đạt cao, một số hộ đạt 18-19 tấn/ha. Trúng mùa và được giá, bà con càng phấn khởi.
Ngày 29/8, chúng tôi đến vườn trồng 2 sào (2.000m2) cây hành tím của hộ anh Nguyễn Hữu Phong ở thôn Mỹ Tường 1, xã Nhơn Hải đang thu hoạch. Anh Phong cho biết, vụ này thu khoảng 4 tấn/2 sào, thương lái đến tận vườn thu mua từ 30-35.000 đồng/kg hành tươi, sau khi trừ chi phí, lãi gần 40 triệu đồng.
Những hộ sản xuất chỉ bán hành lá, để củ lại bán giống hoặc dự trữ giống trồng vụ sau cũng lãi cao. Hộ anh Bùi Thuyên ở xã Thanh Hải xuống giống 2,5 sào hành tím trong vụ này, khi thu hoạch, thấy thị trường đang “hút” hành lá với giá 15-16.000 đồng/kg, anh Thuyên đã bán 1,5 sào hành lá, thu lãi hơn 30 triệu đồng. Hiện, còn 1 sào hành tím đang trong giai đoạn làm củ, anh để lại làm giống sản xuất vụ bấc sắp tới…
Những năm gần đây, mùa thu hoạch hành tím còn đem lại nguồn thu nhập thêm từ 300-500.000 đồng/người/ngày cho hàng trăm lao động ở địa phương lúc nhàn rỗi.
Chị Trần Thị Cúc ở thôn Mỹ Tường 1, xã Nhơn Hải cho biết, chủ vườn không tự thu hoạch như trước mà thuê người làm. Tại 2 xã Nhơn Hải và Thanh Hải đã hình thành nhiều tốp lao động nhận thu hoạch, làm đất và cấy hành.
Những lao động đảm nhận nhổ hành củ, tiền công là 25.000 đồng/giờ, mỗi ngày thu nhập từ 250-300.000 đồng. Những người bó hành củ (5kg/bó) thì ăn công 5.000 đồng/bó, bình quân thu nhập từ 500-800.000 đồng/người/ngày tùy theo thời gian nhàn rỗi của mỗi người. Trong thời gian làm công được chủ vườn hỗ trợ ăn trưa, ăn chiều và thêm tiền xăng cho những người ở xã khác đến làm công trọn 1 ngày.
Nhiều nông dân cho biết, mấy năm gần đây, bà con trồng hành tím 4 vụ/năm (tăng 1 vụ so trước đây), năng suất ổn định nên hằng năm luôn có nguồn hành lá, hành củ và hành giống để cung ứng cho thị trường khoảng 3.000 tấn hành lá (từ 13-15.000 đồng/kg), hành củ (từ 30-40.000 đồng/kg) và hành giống (từ 60-65.000 đồng/kg). Với giá thị trường ổn định như hiện nay, nông dân có lãi nhiều.
Bà Nguyễn Thị Cúc, chủ vựa thu mua hành Cúc Nhàn ở thôn Mỹ Tường 2, cho biết: “Hiện, hành tím đang “hút” hàng, giá nhích lên từng ngày, thương lái phải đến tận vườn để cạnh tranh mua sản phẩm. Tôi thu mua từ 2-3 tấn hành củ/ngày để vận chuyển, cung ứng cho mối hàng tại Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Lâm Đồng”.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Nhơn Hải Lê Thành Tâm, cho biết, xã xác định hành tím là cây trồng chủ lực tại địa phương vì phù hợp khí hậu và thổ nhưỡng vùng đất cát ven biển. Gần đây, chính quyền khuyến khích bà con mở rộng diện tích lên gần 100ha. Hiện đang còn thời gian trong vụ nam, nên có nhiều hộ thu hoạch xong tranh thủ làm đất, tiếp tục xuống giống và sẽ thu hoạch trước vụ bấc năm nay khoảng 15-18 ngày.
“Để tránh tái lại tình trạng được mùa mất giá, bị thương lái ép giá khi thu hoạch và bán giống giá cao khi vào vụ sản xuất, mới đây, xã đã thành lập 1 hợp tác xã với 8 thành viên sẽ thu mua sản phẩm cho nông dân với mức giá ổn định, sát với giá thị trường; dự trữ và cung ứng giống mức giá cạnh tranh với thương lái khi đến mùa vụ sản xuất. Cùng với đó, chủ động tìm đối tác ở các tỉnh, thành phố khác để mở rộng đầu ra cho hành tím”, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Nhơn Hải Lê Thành Tâm nói.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận cho biết, toàn tỉnh có khoảng 900ha sản xuất hành, tỏi, cây gia vị các loại. Huyện Ninh Hải được coi là thủ phủ cây hành tím của tỉnh. Hành tím nơi đây có màu sắc đẹp, củ to, chắc, thơm nồng, thời gian bảo quản trong môi trường tự nhiên dài, ít hỏng nên người tiêu dùng rất ưa chuộng…