Nuôi sò huyết dưới tán rừng phòng hộ 

Với diện tích rừng ngập mặn lớn, người dân vùng bán đảo ở Kiên Giang tận dụng thể nuôi sò huyết tạo sinh kế ổn định.

"Sống khỏe" nhờ nuôi sò huyết

Thời gian qua, người dân 2 huyện An Biên và An Minh, tỉnh Kiên Giang tận dụng diện tích mặt nước dưới tán rừng phòng hộ nuôi sò huyết mang lại hiệu quả kinh tế cao, vừa đảm bảo sinh kế, lại thích ứng với biến đổi khí hậu đang tác động ngày một lớn…

Năm 2011, ông Nguyễn Hoàng Lương, ấp Xẻo Lá A, xã Tân Thạnh, huyện An Minh được giao khoán 3,5ha đất rừng phòng hộ để trồng cây mắm, cây đước. Theo cam kết, ông phải trồng 60% diện tích rừng, chỉ được khai thác 40% diện tích mặt nước để nuôi các loại nhuyễn thể; rừng sau 15 năm trồng mới được quyền khai thác. Ngoài nuôi tôm, cua, những năm gần đây ông Lương thả nuôi hơn 3ha sò huyết giống dưới tán rừng. "Một héc-ta thả nuôi, sau khoảng 9 tháng sẽ cho sản lượng từ 2-2,5 tấn sò huyết. Hiện sò huyết loại 70 con/kg, thương lái đến mua với giá từ 140.000 đồng/kg. Với 3ha, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận tôi thu về khoảng 300 triệu đồng/năm. Nuôi sò huyết dưới tán rừng "sống khỏe" hơn nuôi các loại nhuyễn thể khác", ông Lương nói. Nhờ thu nhập khá và ổn định qua các năm, ông Lương nuôi 4 người con học đến hết đại học, mua thêm đất 1,6ha đất canh tác và xây dựng lại nhà mới khang trang. Theo ông Lê Hoàng Quân, ấp Xẻo Lá A, sò huyết dễ nuôi, ít tốn công chăm sóc, lợi nhuận khá cao. Người nuôi  chỉ cần thực hiện đúng cam kết trồng rừng đúng tỷ lệ và bảo vệ diện tích rừng phòng hộ theo quy định là có thể tận dụng và khai thác hiệu quả trên diện tích mà mình được giao khoán. Hiện tại ông Quân nuôi 2,7ha sò huyết, trung bình cho sản lượng trên 3 tấn, lợi nhuận thu về trên 200 triệu đồng/năm. Trong khi đó, tại huyện An Biên, bà Phạm Thị Ðổi, ấp Bảy Biển, xã Nam Thái A cho biết, tới đây gia đình bà sẽ mở rộng diện tích được giao khoán để nuôi thêm sò huyết. Hiện tại gia đình bà chỉ thả nuôi thử nghiệm 1ha sò huyết trên tổng số hơn 3ha được giao khoán, lợi nhuận hằng năm khoảng 90 triệu/ha, góp phần đa dạng hóa loại vật nuôi sau tôm, cua, ổn định kinh tế
gia đình.

 Ông Lê Văn Khanh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện An Minh,  thông tin, nuôi sò dưới tán rừng phòng hộ thời gian qua đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Bên cạnh việc được Nhà nước đầu tư bờ kè, thì người dân được giao khoán đất đã tích cực trồng cây mắm cũng góp phần chống sạt lở. Lãnh đạo huyện và cán bộ chuyên môn đã sang Cà Mau học hỏi thêm các mô hình nuôi các loài nhuyễn thể dưới tán rừng phòng hộ, tới đây huyện cũng khuyến khích bà con chọn nuôi loài nhuyễn thể phù hợp, bên cạnh sò huyết, nhằm mang lại hiệu quả lâu bền. Theo ông Trang Minh Tú, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện An Biên, cùng với tôm, cua, mô hình nuôi sò huyết dưới tán rừng giúp cải thiện thu nhập, sinh kế ổn định; người dân đã thấy được lợi ích, hiệu quả của công tác bảo vệ rừng kết hợp với nuôi trồng thủy sản. An Biên có điều kiện tự nhiên thích hợp nuôi trồng thủy sản. Hiện diện tích thả nuôi sò huyết của huyện khoảng 5.100ha, bao gồm cả diện tích nuôi sò huyết ở rừng phòng hộ ven biển, sản lượng khoảng 16.000 tấn, tập trung ở các xã ven biển, nơi có điều kiện thích hợp để con sò huyết sinh trưởng và phát triển tốt. 

Thích ứng biến đổi khí hậu

Bà Nguyễn Thị Thanh Nga, Trưởng phòng Nuôi trồng thủy sản Chi cục Thủy sản Kiên Giang, cho biết  sò nuôi không cần cho thức ăn mà chủ yếu ăn từ việc lọc bùn, bả, các sinh vật vi sinh hữu cơ có trong tự nhiên. Việc nuôi sò dưới tán rừng phòng hộ cũng góp phần cải tạo môi trường nước, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững và giữ rừng, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Theo Ban Quản lý rừng Kiên Giang, rừng phòng hộ ven biển tỉnh Kiên Giang có diện tích 4.539ha, kéo dài qua các địa phương ven biển của Kiên Giang, như thành phố Hà Tiên, huyện Kiên Lương, huyện Hòn Ðất, huyện An Biên, huyện An Minh. Năm 2011, UBND tỉnh Kiên Giang ban hành quy định về trồng rừng, bảo vệ rừng và sử dụng rừng phòng hộ ven biển. Ðến nay, tỉnh đã giao khoán cho 1.905 hộ dân để thực hiện trồng rừng và khai thác diện tích mặt nước nuôi thủy sản. Riêng rừng phòng hộ ven biển thuộc địa bàn hai huyện An Biên - An Minh dài 60km, diện tích hơn 4.000ha có điều kiện đất, nước thích hợp để nuôi sò huyết.

Ban Quản lý rừng Kiên Giang từng bước khôi phục và phát triển rừng phòng hộ ven biển, giao khoán cho hộ dân và tổ chức bảo vệ, phát triển rừng theo mô hình sản xuất lâm - ngư kết hợp. "Phần lớn các hộ dân trồng rừng kết hợp nuôi cá, cua, tôm, sò huyết,… mang lại hiệu quả cao, nâng lên giá trị kinh tế rừng; rừng giao khoán cho người dân ngày càng phát triển, tăng thêm khả năng phòng hộ, ngăn sạt lở đất, ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng", Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý rừng Kiên Giang - Nguyễn Minh Trí chia sẻ.