Nông dân trồng chôm chôm tại Vĩnh Long vượt "khó khăn kép"

Còn nhiều nỗi lo

Thời điểm này, nông dân ở huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long đang thu hoạch chôm chôm trái vụ. Niềm vui của người dân là những vườn chôm chôm từng suy kiệt cách đây gần 2 năm nay đang dần phục hồi, cho thu hoạch trái trở lại.

Theo nhiều hộ dân, mùa khô năm 2019-2020, lần đầu tiên nước mặn xâm nhập vào sâu các kênh nội đồng của bốn xã cù lao thuộc huyện Long Hồ gồm Đồng Phú, An Bình, Hòa Ninh và Bình Hòa Phước. Đây cũng là thời điểm nông dân đang chuẩn bị thu hoạch trái cây nghịch vụ. Nước mặn đi qua, những vườn chôm chôm bắt đầu héo lá, giảm năng suất và chất lượng. Những cây chôm chôm bị nhiễm mặn, rụng trơ lá, không thể xử lý để cho trái. Nhiều hộ dân phải cưa nhánh đến tận gốc, chờ tái tạo lại. Qua hơn 2 năm chăm sóc, đến nay, các vườn đã phục hồi và cho thu hoạch trái.

Ông Nguyễn Ngọc Nhân, Giám đốc Hợp tác xã chôm chôm Bình Hòa Phước,l cho biết, thời gian qua, địa phương nỗ lực tạo điều kiện để việc tiêu thụ của bà con được thuận tiện hơn. Các chủ vườn và thương lái chủ động liên hệ với nhau để sắp xếp thu hoạch chôm chôm. Chủ vườn và nhân công đeo khẩu trang khi thu hoạch, hạn chế tập trung quá đông người. Đến nay, việc tiêu thụ đang dần được phục hồi, bà con rất phấn khởi.

Song với việc tập trung thu hoạch, tìm đầu ra cho nông sản, nông dân tích cực chuẩn bị phương án để chủ động ứng phó với tình hình hạn mặn. Rút kinh nghiệm từ những đợt hạn 2015-2016, 2019-2020, hầu như nhà vườn đều tích trữ nước ngọt. Giám đốc Hợp tác xã chôm chôm Bình Hòa Phước Nguyễn Ngọc Nhân cho biết, người dân ở đây được hướng dẫn trữ ngọt ngăn mặn nên có ý thức chủ động hơn. Người không có điều kiện sẽ tận dụng nạo vét kênh mương, tích trữ nước. Những người có điều kiện thì mua thêm túi nylon cỡ lớn để làm ao cạn trữ nước tưới khi mặn xâm nhập, không để bị nhiễm mặn như trước.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Long Hồ Võ Trung Sơn, do ảnh hưởng của xâm nhập mặn, nhiều vườn chôm chôm bị suy kiệt, hiện đang trong giai đoạn bình phục. Tuy nhiên, vẫn có một số vườn năng suất bị giảm. Đặc biệt, tình hình dịch COVID-19 phức tạp khiến việc tiêu thụ gặp khó khăn, giá thu mua nông sản tại vườn của thương lái ở mức thấp trong khi đó giá vật tư nông nghiệp có chiều hướng tăng, ảnh hưởng tới lợi nhuận của nông dân. Huyện đã chỉ đạo ngành chuyên môn thường xuyên nắm tình hình, rà soát để kịp thời tháo gỡ. Các ngành thành lập nhóm Zalo kết nối thông tin trực tuyến với công ty, doanh nghiệp, đầu mối tiêu thụ hàng hóa nông sản, qua đó tạo điều kiện để nông dân có kênh thông tin rõ ràng, tiếp cận trực tiếp với thương lái, giúp việc thu mua nông sản diễn ra nhanh, dễ dàng.

Riêng về ứng phó với xâm nhập mặn, huyện chỉ đạo ngành chuyên môn lập các phương án, tập trung nạo vét kênh rạch, tạo độ sâu để trữ nước ngọt sử dụng, xây dựng đập dã chiến trong trường hợp mặn xâm nhập. Địa phương vận động người dân nạo vét, tạo khu vực trữ nước riêng biệt của từng hộ gia đình, từng mảnh vườn để chủ động hơn trong việc tưới tiêu, phòng trường hợp mặn kéo dài và gay gắt. Đồng thời, huyện kiến nghị ngành chức năng quan tâm đầu tư công trình mang tính dài hạn, đập ngăn mặn quy mô lớn để chủ động ngăn mặn trong các mùa xâm nhập mặn từ nay đến những năm tiếp theo.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Vĩnh Long Văn Hữu Huệ cho biết, với kinh nghiệm ứng phó các đợt mặn gay gắt năm 2015-2016 và 2019-2020, đến nay, người dân trên địa bàn đã chủ động, có nhiều giải pháp thích ứng, đảm bảo sản xuất. Người dân vùng nhiễm mặn cùng chính quyền địa phương tích cực nạo vét kênh mương, nhất là kênh mương nội đồng, nạo vét ao hồ, đắp đập tạm, vận hành công trình thủy lợi, trang bị máy bơm, dụng cụ chứa nước... để chủ động ứng phó trước khi mặn xâm nhập. Một trong những "điểm sáng" là huyện Long Hồ, địa phương đã có giải pháp xây dựng đập tạm (bằng sắt, lưới B40 và bao cát), khi độ mặn tăng thì đắp đập tạm. Khi độ mặn giảm, đảm bảo tưới được cho vườn cây, địa phương tháo dỡ đập tạm, bảo quản để cho mùa sau. Nhờ các đập dã chiến đó, sau năm đầu tiên bị ảnh hưởng nước mặn, đến nay, người dân đã chủ động, hạn chế bị thiệt hại.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Vĩnh Long cho biết, để ứng phó hạn mặn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa vào sử dụng cống Vũng Liêm thuộc Tiểu dự án kiểm soát nguồn nước, thích ứng biến đổi khí hậu vùng Nam Mang Thít nhằm ngăn mặn, tiếp ngọt phục vụ sản xuất tại hai tỉnh Vĩnh Long và Trà Vinh. Vĩnh Long đầu tư các công trình ngăn mặn, đồng thời triển khai công trình nạo vét kênh nội đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Ngoài ra, tỉnh chú trọng tuyên truyền, nâng cao nhận thức, khuyến cáo người dân trữ nước trong tất cả kênh, rạch, ao hồ để sử dụng trong thời gian nước mặn. Tỉnh khuyến cáo người dân sử dụng giống cây chịu hạn mặn, thông tin nhanh về diễn biến, dự báo hạn, mặn thông qua hệ thống tin nhắn SMS đến ban chỉ đạo các xã để chỉ đạo ứng phó và qua phương tiện thông tin đại chúng giúp người dân chủ động nắm bắt, tích trữ nước...