Người dân nghèo vùng cao Lào Cai mong muốn có nơi ở mới

Người dân nghèo Lào Cai sống trong vùng thiên tai nhiều năm

Trong căn nhà gỗ sập xệ cũ kỹ đã xuống cấp, với diện tích chỉ vỏn vẹn khoảng 35m2, anh Thào A Tủa, thôn Sín Chải, thị xã Sa Pa, buồn rầu nói: Gia đình tôi đã về đây sinh sống được hơn 30 năm nay rồi. Khi lập gia đình, tôi tách ra ở riêng. Vậy nhưng vợ tôi đã mất khi con trai út tròn 3 tuổi, để lại 2 đứa con thơ dại. Tôi một mình chật vật nuôi các con khôn lớn.

Năm 2015, sau những trận mưa, bão đã bắt đầu xuất hiện những vết nứt sau nhà. Đến năm 2021, thì những vết nứt này lớn dần lên, thậm chí trong nhà cũng xuất hiện. Vì gia đình hoàn cảnh khó khăn, không có kinh phí để di chuyển cũng như làm nhà mới nên gia đình tôi vẫn cứ sống ngày qua ngày trong nỗi lo nơm nớp không biết thiên tai sẽ ập đến lúc nào.

Cách nhà anh Tủa vài bước chân là gia đình chị Sùng Thị Lấu. Hoàn cảnh gia đình chị cũng không khá hơn nhà anh Tủa. Chồng  chị Lấu mất cách đây khoảng 7 năm. Một mình chị phải làm lụng vất vả để nuôi các con khôn lớn. Nhìn những vết nứt nền nhà ngày càng to được gia đình chị chắp vá lại chúng tôi cũng không khỏi xót xa.

Chị Sùng Thị Lấu, thôn Sín Chải, xã Trung Chải, thị xã Sa Pa, chia sẻ: Gia đình tôi hoàn cảnh rất khó khăn, nếu được Nhà nước hỗ trợ kinh phí, gia đình tôi mong muốn được di chuyển tới nơi an toàn để yên tâm lao động sản xuất.

Anh Thào A Chơ, Bí thư Chi bộ thôn Sín Chải, xã Ngũ Chỉ Sơn, cho biết: Đến mùa mưa lũ tháng 7/2021, bà con thôn Sín Chải đã đề nghị xã hỗ trợ 2 hộ dân nói trên, nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở di chuyển đến nơi ở an toàn. Tuy nhiên, khi cán bộ xã vào kiểm tra, định vị khu vực có nguy cơ sạt lở, định vị nơi dự kiến chuyển thì khu vực này đều nằm trên địa phận xã Nậm Pung, huyện Bát Xát (Lào Cai).

Theo anh Chơ, khi bà con có đơn kiến nghị lên xã Ngũ Chỉ Sơn, UBND Ngũ Chỉ Sơn trả lời rằng: Do nơi chuyển đến không nằm trong địa phận xã Ngũ Chỉ Sơn nên UBND xã Ngũ Chỉ Sơn không có căn cứ hỗ trợ kinh phí cho 2 hộ di chuyển nhà cửa đến nơi an toàn.

Điều chỉnh địa giới hành chính bỏ quên 10 hộ dân ở Lào Cai

"2 hộ dân trên đều là hộ nghèo, không có đủ khả năng di chuyển nhà cửa đến nơi ở mới nên hiện tại 2 hộ dân nhà cửa vẫn đang ở trong vị trí khu vực có nguy cơ sạt lở. Khi tôi kiến nghị lên xã để người dân được hỗ trợ di chuyển đến nơi ở mới, bà con trong thôn chúng tôi mới biết là tại khu vực này có 10 hộ dân đang sinh sống đều nằm trên địa phận xã Nậm Pung, huyện Bát Xát". Anh Chơ nói.

Cũng theo thông tin mà thôn Sín Chải cung cấp, thực hiện Quyết định số 513/2012 TTg ngày 2/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện điều chỉnh địa giới hành chính giữa các tỉnh, huyện, xã trên toàn quốc; do lịch sử và sự trùng chéo phân chia địa giới hành chính theo Chỉ thị 364 năm 1991 về việc giải quyết những tranh chấp đất đai liên quan đến địa giới hành chính tỉnh, huyện, xã để lại. Theo đó, năm 2016, xã Tả Giàng Phìn thuộc huyện Sa Pa (nay là xã Ngũ Chỉ Sơn, thị xã Sa Pa) đã tiến hành hiệp thương với xã Pa Cheo và xã Nậm Pung, huyện Bát Xát để thống nhất điều chỉnh lại địa giới hành chính sao cho phù hợp để quản lý dân cư của mỗi xã.

Tại thời điểm đó, khi điều chỉnh địa giới hành chính giữa xã Tả Giàng Phìn (huyện Sa Pa) và xã Nậm Pung (huyện Bát Xát) thì xã Tả Giàng Phìn đã bỏ sót 10 hộ dân. 10 hộ dan này vốn đã cư trú lâu đời, với 46 nhân khẩu đang sinh sống thuộc thôn Sín Chải, xã Tả Giàng Phìn. Dẫn đến 10 hộ dân đang sinh sống ở đây nằm ngoài địa phận xã Ngũ Chỉ Sơn, nhưng các giấy tờ tùy thân của 10 hộ dân đều là của Sa Pa cấp.

Trước đây, theo Chỉ thị 364 thì 10 hộ dân nằm trên địa phận xã Pa Cheo, huyện Bát Xát. Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính theo Quyết định số 513 thì khu vực 10 hộ dân đang sinh sống lại nằm trên địa phận xã Nậm Pung (Bát Xát).

Những nội dung, thông tin, bản vẽ, phương án điều chỉnh địa giới hành chính giữa 2 xã Tả Giàng Phìn và xã Nậm Pung vào thời điểm 2016 thì chính quyền 2 xã Tả Giàng Phìn và Nậm Pung không công khai trước nhân dân. Đường địa giới hành chính giữa xã Tả Giàng Phìn với xã Nậm Pung sau điều chỉnh tại khu vực này đến đâu và như  thế nào thì bà con nhân dân thôn Sín Chải không ai được biết đến.

Người dân bị trùng chéo về giấy tờ, nơi ở

Mang câu chuyện của những hộ dân thôn Sín Chải về UBND xã Ngũ Chỉ Sơn, ông Lý Quẩy Dảo, Chủ tịch UBND xã Ngũ Chỉ Sơn cho hay: Đối với 2 hộ dân nằm vùng thiên tai, đối tượng đã đảm bảo đầy đủ các điều kiện hỗ trợ. Thế nhưng, hiện nay, nền nhà mới do 2 hộ dân sẽ di chuyển về ở mới thì không phải đất thổ cư.

Cuộc sống của 2 hộ dân cần được hỗ trợ nằm trong số 10 hộ dân sinh sống đang thuộc thôn Sín Chải, xã Ngũ Chỉ Sơn nhưng nhà ở, đất sản xuất, cây trồng, vật nuôi… đều nằm trên địa phận xã Nậm Pung, huyện Bát Xát. Hiện tại khu vực này đang bị trùng chéo về giấy tờ, nhà ở định cư lâu dài.

Vấn đề này đã được UBND xã Ngũ Chỉ Sơn gửi văn bản trình lên các cấp có thẩm quyền của thị xã Sa Pa để giải quyết. Do đó, khi điều chỉnh được địa giới hành chính cho 10 hộ dân tại khu vực này thì sẽ có chính sách hỗ trợ phù hợp hỗ trợ cho 2 hộ dân.

Ông Dảo khẳng định: Nguyên nhân xuất phát từ quy trình điều chỉnh địa giới hành chính theo Quyết định số 513 chưa được đảm bảo. Nếu đúng theo quy trình thì khi điều chỉnh giới hành chính muốn các hộ dân đang sinh sống ở xã lâu đời điều chỉnh sang xã khác phải tổ chức họp dân xem thuộc về bên nào. Từ đó, chính quyền 2 xã, huyện mới có hội nghị hiệp thương ký biên bản thống nhất, rồi làm tờ trình lên các cơ quan cấp trên làm căn cứ điều chỉnh theo Quyết định 513.

Do 2 xã này không họp dân, tự ký kết với nhau mới dẫn tới bỏ sót 10 hộ dân này. Bây giờ, địa giới hành chính nằm ở huyện khác còn giấy tờ lại thuộc về thị xã Sa Pa. Nếu muốn điều chỉnh lại phải do tỉnh Lào Cai quyết định.

Việc 2 hộ dân dân mong muốn có nơi ở mới khi mùa mưa lũ đang đến gần là đều rất cần thiết. Do đó, rất mong các cấp, các ngành của tỉnh Lào Cai và thị xã Sa Pa sớm có phương án di chuyển các hộ dân đến nơi ở mới. Đồng thời, điều chỉnh lại địa giới hành chính xã Ngũ Chỉ Sơn với xã Nậm Pung để bà con nhân dân yên tâm lao động sản xuất, ổn định cuộc sống.