Tăng thu nhập từ cây thủy sinh
Tại các xã Hòa An, Phụng Hiệp và Phương Bình của TP Cần Thơ, những năm qua, nông dân nơi đây đã từ bỏ thói quen sản xuất lúa vụ 3 mà chuyển sang các mô hình cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện tự nhiên. Điển hình là hộ ông Vũ Thái Hòa ở ấp 1, xã Hòa An, trên diện tích hơn 1,1ha đất lúa vùng trũng, ông Hòa chỉ sản xuất vụ lúa đông xuân, còn lại chuyển sang trồng sen kết hợp nuôi cá.
Ông Hòa chia sẻ: “Sản xuất lúa thu đông thường gặp rủi ro do mưa bão, chi phí phân bón cao, lợi nhuận thấp. Trong khi đó, cây sen lại thích nghi tốt với môi trường ngập nước, ít tốn công lao động, cho thu nhập cao gấp nhiều lần so với trồng lúa. Trung bình một ký củ sen có giá bán cao gấp 3-5 lần so với một ký lúa tùy vụ nên hiệu quả mang lại khá cao trong mùa nước nổi”.
Thực tế cho thấy, việc chuyển đổi từ trồng lúa vụ 3 sang trồng sen, trồng ấu hay các mô hình “thuận thiên” khác đang mở ra hướng đi mới cho nông dân vùng ĐBSCL, trong đó có TP Cần Thơ. Không chỉ giúp tăng thu nhập, các mô hình này còn góp phần giảm thiểu rủi ro trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan. Trong bức tranh nông nghiệp hiện nay, sản xuất linh hoạt theo điều kiện tự nhiên đang dần trở thành xu hướng tất yếu. Khi người nông dân biết tận dụng lợi thế từ mùa nước nổi, họ không chỉ vượt qua khó khăn trước mắt, mà còn xây dựng nền sản xuất bền vững, thân thiện với môi trường.
Ông Nguyễn Văn Thăng ở xã Vĩnh Thuận Đông, TP Cần Thơ có hơn 1ha đất trũng không trồng lúa thu đông mà chuyển sang trồng ấu và hiện vào vụ thu hoạch. Những ngày qua thương lái vào tận nơi thu mua ấu tươi tại ruộng với giá 10.000-12.000 đồng/kg, còn bán lẻ thì có giá 15.000 đồng/kg.
Ruộng ấu của ông Thăng đang vào vụ thu hoạch, ước tính cho lợi nhuận khoảng 15 triệu đồng/công trong mùa nước nổi này. Ảnh: HOÀI THU
Theo ông Thăng, ấu là loại dễ trồng, chi phí đầu tư thấp, chủ yếu là phòng ngừa ốc bươu vàng ăn cây con lúc cây còn nhỏ. Khi cây lớn chỉ cần bón phân hợp lý cho cây trồng thì cây phát triển tốt, cho củ thu hoạch đều đặn. Trung bình từ lúc trồng đến khi thu hoạch củ ấu mất khoảng 3 tháng. Thời gian thu hoạch thường kéo dài từ 2-3 tháng, tùy theo khâu chăm sóc. Nếu chăm sóc kỹ, ấu phát triển tốt thì năng suất đạt 1,5-1,8 tấn/công. Với giá bán hiện tại thì nông dân có lợi nhuận 10-15 triệu đồng/công.
Ông Thăng cho biết: “Trồng ấu không tốn nhiều chi phí nhưng tốn công thu hoạch củ ấu hằng ngày. Đây là loại cây trồng không lo nước ngập như các cây khác, nhưng chỉ lo phần sâu bệnh, ốc ăn cây con. Với hiệu quả mang lại, tới đây gia đình dự tính sẽ mở rộng diện tích và tính tới trồng ấu mùa nghịch, cũng như nhân giống ấu để bán nhằm tăng thêm thu nhập”.
Lợi ích từ nuôi cá ruộng
Không chỉ trồng sen, trồng ấu mà nhiều nông hộ tại các xã Phương Bình, Hiệp Hưng, TP Cần Thơ cũng chọn nuôi cá ruộng thay lúa thu đông (lúa vụ 3). Đây là những địa phương có nền đất trũng, thường chịu ngập sớm và rút nước chậm, rất thuận lợi cho việc nuôi thủy sản.
Bà Phạm Thị Bảy ở xã Phương Bình, có hơn mười năm gắn bó với mô hình nuôi cá ruộng. Sau khi thu hoạch vụ lúa hè thu, bà gia cố bờ bao, thả giống cá chép và cá mè trên diện tích khoảng 4 công đất ruộng. Nhờ tận dụng được nguồn thức ăn tự nhiên trong mùa lũ, mỗi vụ bà thu hoạch 600-700kg cá, lợi nhuận khoảng 4-5 triệu đồng, đủ tiền mua phân bón để gieo trồng vụ lúa đông xuân tiếp theo.
Theo nhiều nông dân, nuôi cá trên ruộng mùa nước nổi ít tốn chi phí nhưng mang lại lợi ích lâu dài. Cá giúp cải tạo đất, làm tăng độ phì nhiêu nhờ phù sa, đồng thời cá ăn rong rêu và lúa chét nên hạn chế cỏ dại. Nhờ vậy, nông dân giảm được chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, hạn chế ô nhiễm môi trường và nâng cao năng suất lúa ở vụ sau. Ông Lê Văn Nghĩa ở xã Phương Bình, khẳng định: “Nuôi cá ruộng không chỉ lời tiền mà còn làm đất tơi xốp, giảm phân, thuốc, nhờ đó lúa vụ lúa đông xuân trúng hơn, người dân có thêm lợi nhuận”.
Nông dân xã Vị Thanh 1, TP Cần Thơ thu hoạch cá ruộng. Ảnh: HOÀI THU
Ngành Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ cho biết, hiện mô hình 2 vụ lúa - 1 vụ màu, 2 vụ lúa - 1 vụ cá đang mang lại hiệu quả thiết thực, trong đó có mô hình nuôi trồng trong mùa nước nổi như trồng ấu, trồng sen, trồng rau nhút trên ruộng hay nuôi cá ruộng. Trong thời gian tới, bà con nông dân có thể thực hiện và nhân rộng mô hình 1 vụ lúa - 1 vụ ấu - 1 vụ cá (vụ đông xuân trồng lúa, vụ hè thu trồng ấu, nước nổi lên nuôi cá ruộng), hoặc trồng 1 vụ lúa - 1 vụ ấu hoặc kết hợp mô hình ấu - cá - ốc bươu đen để đạt lợi nhuận cao giúp phát triển kinh tế gia đình. Đặc biệt, với mô hình nuôi cá trên ruộng lúa trung bình mỗi héc-ta nông dân thả nuôi từ 20-30kg cá giống, kết hợp với cá đồng tự nhiên, đến vụ thu hoạch cho lợi nhuận từ 15-20 triệu đồng/ha mà không tốn nhiều chi phí.
Bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, cho biết: Hiện tại, mô hình nuôi cá trên ruộng đang mang lại nhiều hiệu quả thiết thực. Thứ nhất là ít tốn chi phí, vì khi thu hoạch lúa hè thu xong nông dân sẽ mua cá giống về thả nuôi, cá ăn lúa chét, rong, tảo thực vật, vì vậy bà con không cần cho cá ăn, chỉ chăm sóc trong thời gian đầu khi cá còn nhỏ. Thứ hai, khi nuôi cá thay vụ lúa thu đông, điều này giúp cắt nguồn sâu bệnh từ vụ này sang vụ khác. Thứ ba, việc nuôi cá giúp cải tạo đất khá tốt, giúp đất tơi xốp, bằng phẳng, để lại lượng phân khá lớn cho vụ lúa đông xuân, giúp giảm số lượng phân bón, tiết kiệm chi phí. Mô hình này rất phù hợp trong điều kiện sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu hiện nay. Ngành Nông nghiệp đang khuyến khích nông dân áp dụng ở những nơi đất trũng thấp nhưng phải có đê bao khép kín.
HOÀI THU - DUY KHÁNH
In bài viết
