Du lịch nông thôn Việt Nam: Cả thôn người Dao khấm khá nhờ làm homestay (bài 2)

Du học Israel, bỏ lương cao về bản làm du lịch

Lý Văn Quang (sinh năm 1994), tốt nghiệp Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, từng đi Israel vừa học vừa làm. Anh cũng từng có một vài cơ hội việc làm ở nơi khác với mức lương hấp dẫn nhưng vẫn quyết định lựa chọn trở về quê hương lập nghiệp bằng hướng đi làm du lịch cộng đồng.

Quang cho biết, gia đình anh là một trong những hộ đầu tiên ở Nặm Đăm làm du lịch cộng đồng (năm 2013). Sau khi thuyết phục được người bố là ông Lý Quốc Thắng, anh đem số tiền tiết kiệm trong những năm tháng làm việc, cộng thêm sự hỗ trợ của bố mẹ để mở rộng dịch vụ đón khách du lịch.

Ông Lý Tà Đành - Bí thư Chi bộ, kiêm Trưởng thôn Nặm Đăm cho biết, từ năm 2012, tỉnh Hà Giang, huyện Quản Bạ và xã Quản Bạ đã tập trung nguồn lực đầu tư, hỗ trợ, hướng dẫn thôn Nặm Đăm xây dựng mô hình làng văn hóa du lịch cộng đồng. Qua hơn 10 năm hình thành và hoạt động, làng văn hóa du lịch cộng đồng thôn Nặm Dăm đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đời sống của người dân không ngừng được nâng cao.

Trong khi các hộ ở trong thôn đều xây nhà sàn theo kiến trúc truyền thống của người Dao để đón khách lưu trú thì Quang lại có cách làm "khác người" là thiết kế các phòng ngủ theo kiểu bungalow (kiểu căn phòng một tầng phổ biến ở các khu nghỉ dưỡng), có bể bơi, với giá phòng cao hơn.

Bungalow của Quang nằm ngay đầu thôn Nặm Đăm, có tên là "Chook" (tiếng Dao nghĩa là tre). Nếu như bố của anh kinh doanh theo mô hình homestay với nhà sàn đặc trưng của người Dao thì nay có thêm dãy bungalow của Quang nằm trên ngọn đồi phía sau nhà. Khu bungalow có tầm nhìn thoáng rộng, bao quát cả khu rừng thông và những ruộng bậc thang rất đẹp phía xa. Anh đặt một bộ bàn ghế trên bãi cỏ, khách sẽ được mời uống trà và ngắm cảnh hoàng hôn từ sau nhà. Trước nhà, anh làm một khu để đốt lửa trại.

Ngoài 4 căn bungalow đang hoạt động, Lý Văn Quang đang hoàn thiện thêm một dãy 4 bungalow nữa.Quang cho biết, các căn bungalow cao cấp của mình và một số hộ trong thôn đã nhận được nhiều phản hồi tích cực của khách du lịch về chất lượng, giá cả và độ tiện nghi. Theo đó, trung bình mỗi căn bungalow có giá thuê từ 500.000 - 800.000 đồng/ngày đêm, vào đợt cao điểm từ 650.000 - 1 triệu đồng/ngày đêm.

Ông chủ của 4 căn bungalow cũng chia sẻ, từ tháng 4 cho tới nay đã có 500 lượt khách trong nước và quốc tế lưu trú tại cơ sở của mình.

Anh Lý Tà Dòng - chủ homestay Joong Nặm Đăm chia sẻ, gia đình anh đang có 4 căn hộ bungalow và 1 nhà sàn truyền thống phục vụ việc lưu trú, nghỉ ngơi và trải nghiệm của du khách. Những căn bungalow được nhiều du khách lựa chọn bởi tính tiện nghi, gần gũi thiên nhiên, có view (góc nhìn) đẹp…

Thu tiền tỷ từ làm du lịch kết hợp trồng cây dược liệu

Giám đốc HTX cộng đồng Nặm Đăm

Doanh thu năm 2015 trên 400 triệu đồng; 2016 đạt 670 triệu đồng; 2017 đạt 1 triệu đồng; 2018 đạt 1,5 tỷ đồng; 2019 đạt 1,7 tỷ đồng; 2020 đạt 2 tỷ đồng; 2021 trên 2 tỷ đồng - đây là những con số ấn tượng mà HTX cộng đồng Nặm Đăm có được sau hơn 7 năm đi vào hoạt động.

Anh Lý Tà Dèn - Giám đốc HTX cho biết, ngành nghề chủ yếu của HTX là trồng và chế biến các sản phẩm dược liệu, kinh doanh các ngành nghề, như: Tắm lá thuốc, xông hơi, dịch vụ lưu trú, điều hành tour du lịch… Sau hơn 7 năm hoạt động, HTX đã phát huy được hiệu quả kinh tế từ cây dược liệu mang lại thu nhập cao cho các thành viên.

"Mặc dù ban đầu gặp không ít khó khăn, nhưng với sự nỗ lực của các thành viên cũng như sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, đến nay HTX cộng đồng Nặm Đăm đã tạo dựng được thương hiệu sản phẩm, hoạt động sản xuất, sơ chế, chế biến dược liệu ổn định và doanh thu ngày một tăng, tạo sự tin tưởng với người tiêu dùng" - anh Dèn cho biết.

Anh Dèn cho hay, để nâng cao giá trị sản xuất, kinh doanh, HTX đầu tư xây dựng hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất để đón tiếp và phục vụ du khách, như: Nhà tắm lá thuốc, hệ thống nhà xưởng sơ chế, chế biến dược liệu với diện tích trên 4.000m2, vườn bảo tồn cây thuốc người Dao với tổng diện tích hơn 0,3ha…

Để đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào, mỗi năm HTX triển khai trồng từ 5 - 10ha cây dược liệu, như: Đương quy, huyền sâm, kim ngân hoa, củ hoành tinh, củ dòm… Hơn 6 năm, HTX sơ chế, chế biến hơn 150 tấn nguyên liệu từ cây atiso, đương quy, hơn 150 tấn nguyên liệu dược liệu thu hái tự nhiên.

Bên cạnh đó, HTX còn sản xuất được một số sản phẩm, như: Cao atiso; cao củ dòm; cao mạnh gân hoạt cốt; cao ích não; trà gừng, dầu xoa bóp Nặm Đăm; cao hà thủ ô; nước tắm thảo dược…

Trong đó, có hai sản phẩm đạt 3 sao OCOP là cao atiso và trà gừng cao nguyên đá. Mỗi năm HTX tạo công ăn việc làm liên tục cho 30 lao động, khoảng 15 lao động thời vụ với mức thu nhập từ 4 - 5 triệu động/người/tháng.

Ngoài việc phát triển các sản phẩm dược liệu, HTX đã xây dựng 1 khu nhà tắm 14 phòng. Anh Dèn chia sẻ thêm: "Trước đây chúng tôi đã xây dựng 1 khu nhà tắm lá thuốc dân tộc Dao để quảng bá và cho du khách trải nghiệm tắm lá thuốc có tác dụng chữa các bệnh về xương khớp, nhất là đối với những du khách đi trekking (đi bộ khám phá) sau một ngày dài mệt mỏi sẽ được thư giãn, phục hồi sức khỏe. Đồng thời, tạo ra một sản phẩm du lịch mới tại Làng Văn hóa du lịch cộng đồng Nặm Đăm, các du khách nghỉ tại các homestay trong làng đến trải nghiệm bản sắc văn hóa địa phương".

Mới đây, HTX đã đầu tư 1,5 tỷ đồng xây dựng khu nhà tắm mới ở địa điểm đẹp hơn, trên đỉnh đồi của trụ sở HTX. Phòng tắm có view nhìn xuống thung lũng; nội thất, bồn tắm của mỗi phòng đều bằng gỗ, tạo cho khách hàng cảm nhận gần gũi với thiên nhiên. Giá dịch vụ tắm lá thuốc rất phải chăng là 120.000 đồng/người.

"Tại khu nhà tắm còn có phòng trưng bày sản phẩm, khi du khách tới sẽ được nhân viên mời uống trà - những sản phẩm của HTX. Sự kết hợp giữa sản xuất sản phẩm dược liệu và du lịch đã tạo ra một điểm nhấn mới cho HTX, giúp bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Dao" - anh Dèn nói.