Lúa thu đông được thương lái vào tại ruộng thu mua.
Vào mùa
Ðến nay, tại nhiều quận, huyện trên địa bàn TP Cần Thơ, lúa thu đông đã bắt đầu cho thu hoạch. Theo đánh giá của ngành Nông nghiệp, đây là vụ sản xuất thuận về thời tiết, dịch bệnh, sâu hại ít xuất hiện… Tuy nhiên, hiện giá lúa tươi bán tại ruộng ở mức thấp hơn so với 2 vụ lúa đông xuân và hè thu vừa qua từ 600-1.000 đồng/kg. Cụ thể: lúa IR 50404 có giá từ 4.400-4.600 đồng/kg; OM 5451 từ 4.900-5.300 đồng/kg; OM 380 từ 4.200-4.500 đồng/kg; Ðài Thơm 8 từ 5.400-5.600 đồng/kg. Trừ chi phí sản xuất, vụ này nông dân thu lợi nhuận không cao, nhưng bà con vẫn phấn khởi vì đây là vụ lúa trúng mùa…
Ông Lê Văn Tần, ở phường Trường Lạc, quận Ô Môn canh tác trên 1ha lúa thu đông, cho biết: “Vụ này, tôi canh tác lúa giống OM 380 cho năng suất cao, ít sâu bệnh. Mấy hôm trước thương lái đến ngã giá, nhưng chỉ mua bằng mức giá lúa cho phẩm chất gạo trung bình 4.600 đồng/kg. Với tầm giá bán thấp như vậy tính ra chỉ cao hơn mức giá thành sản xuất một ít, nông dân gần như không có lời. Nguyên nhân do vụ lúa thu đông phải mua vật tư phân bón, thuốc trừ sâu với giá tăng vọt, chi phí sản xuất quá cao”.
Còn ông Phan Thiện Khanh, xã Ðịnh Môn, huyện Thới Lai, tính toán: “Gia đình tôi canh tác hơn 1,3ha lúa thu đông. Vụ này thời tiết thuận lợi, lúa đạt năng suất từ 700-750 kg/công (1.300m2), giá thương lái đến đặt cọc thu mua là 5.100 đồng/kg. Nếu tính trừ chi phí do giá vật tư tăng thì tôi vẫn lời mỗi công 1,5 triệu đồng”.
Vụ lúa thu đông 2021, nông dân TP Cần Thơ canh tác gần 70.000ha, đạt 120% kế hoạch và cao hơn 1.300ha so với vụ thu đông 2020. Ðến thời điểm này (cuối tháng 9-2021), nông dân đã thu hoạch được khoảng 17.000ha lúa thu đông, với năng suất bình quân 5,5-5,6 tấn/ha. Nếu so với vụ hè thu thì vụ thu đông này cho năng suất cao hơn từ 0,2-0,4 tấn/ha. Tại các địa phương có trồng lúa thu đông ở TP Cần Thơ đều đã được nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15/CT-TTg nên việc thu hoạch lúa khá thuận lợi. Hiện tại giá công thu hoạch lúa trung bình từ 2,1-2,2 triệu đồng/ha, không tăng so với cùng kỳ, tuy nhiên chi phí nhân công (vác, kéo, cân) gia tăng do phải đảm bảo việc test virus SARS-CoV-2 (3 ngày/lần) cho đội ngũ nhân công thu hoạch lúa.
Theo ghi nhận của phóng viên, trong những ngày thu hoạch cuối tháng 9, các cánh đồng lúa không có tình trạng lúa ùn ứ trên đồng. Sau khi thu hoạch xong, lúa tươi được vận chuyển xuống bờ sông, tại đây thương lái đến cân thu mua lúa và vận chuyển đi tiêu thụ.
Hỗ trợ sản xuất
Vụ lúa thu đông 2021, nông dân đối mặt với tình trạng giá vật tư nông nghiệp tăng cao, từ phân bón đến thuốc bảo vệ thực vật. Ðặc biệt, trong thời gian giãn cách xã hội để phòng, chống dịch COVID-19, giá thuốc bảo vệ thực vật tăng cục bộ do bị ảnh hưởng chi phí chuyên chở tăng. Mức tăng từ 9-12% tùy từng loại, trong đó chủ yếu là nhóm thuốc trị bệnh đạo ôn và vi khuẩn tăng khoảng 9% và thuốc trừ rầy khoảng 12%. Ðối với địa phương còn sản phẩm tồn trong kho thì các sản phẩm này giá chỉ tăng từ 1-2%.
Ðể đảm bảo an toàn, hiệu quả sản xuất vụ lúa thu đông 2021, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP Cần Thơ đã khuyến cáo nông dân áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật vào sản xuất, như giảm lượng giống gieo sạ, sạ thưa hoặc cấy máy, từ đó giúp giảm lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật; nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón bằng cách bón phân cân đối, tiết kiệm; áp dụng giải pháp kỹ thuật tiên tiến “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm” và tăng cường sử dụng các loại phân hữu cơ vi sinh phân giải đạm, lân… Trong giai đoạn lúa làm đòng, trổ chín, nông dân cần tăng cường thăm đồng để phòng trừ dịch hại và thu hoạch kịp thời.
Ông Ngô Văn Việt, ở xã Ðịnh Môn, huyện Thới Lai, cho biết: “Khi lúa sắp trổ đòng thì dịch COVID-19 xuất hiện khiến nông dân lo lắng việc tổ chức thu hoạch lúa gặp khó khăn. Tuy nhiên, chính quyền các cấp đã hỗ trợ kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, thương lái và người làm dịch vụ đến thu hoạch, mua lúa cho nông dân. Nhờ vậy nông dân bán được lúa, thu hồi vốn và tái đầu tư cho vụ đông xuân kế tiếp”.
Ông Trần Văn Hải, ở phường Trường Lạc, quận Ô Môn, tâm sự: “Nối tiếp vụ lúa thu đông là vụ lúa chính đông xuân (2021-2022), dù khó khăn thế nào nông dân chúng tôi cũng theo cây lúa tới cùng. Bởi chọn cây trồng khác khó tìm thị trường tiêu thụ tốt hơn lúa. Chỉ mong có nhiều doanh nghiệp về vùng sản xuất lúa cùng nông dân ký hợp đồng liên kết sản xuất trên diện tích lớn và bao tiêu mua sản phẩm để thoát cảnh giá cả bấp bênh…”.
Nông dân thu hoạch lúa trong bối cảnh địa phương vẫn còn thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 15/CT-TTg. Ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Cần Thơ, cho biết: “Ngành Nông nghiệp thành phố và các quận, huyện rà soát, thống kê máy gặt trên địa bàn, đồng thời đề nghị thành phố tạo điều kiện thuận lợi cho thương lái, doanh nghiệp từ các tỉnh lân cận đưa phương tiện vào thành phố thu hoạch, mua lúa. Ðội dịch vụ nông nghiệp thu hoạch lúa cũng được các địa phương hỗ trợ tiêm vaccine…”.
Dự báo nước lũ đầu nguồn năm nay về thấp, sau khi thu hoạch lúa thu đông, ngành Nông nghiệp TP Cần Thơ khuyến khích nông dân nên thả nước vào đồng lấy phù sa, vệ sinh đồng ruộng. Chủ động chuẩn bị trước để vào vụ lúa đông xuân 2021-2022 nông dân áp dụng tốt các giải pháp canh tác lúa tiên tiến, như “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”… nhằm khắc phục tình trạng giá phân bón, thuốc trừ sâu tăng cao ảnh hưởng đến giá thành sản xuất. Ðối với các hợp tác xã nông nghiệp cần đẩy mạnh hoạt động liên kết sản xuất với các doanh nghiệp, thông qua đó giảm giá mua vật tư đầu vào và tìm đầu mối tiêu thụ sản phẩm ổn định…
Bài, ảnh: HÀ VĂN